Η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) είναι μια μακροχρόνια εξελισσόμενη ασθένεια που προκαλεί βλάβη στους αεραγωγούς των πνευμόνων προκαλώντας τους φλεγμονή και μετέπειτα στένωση. Όσο αναπτύσσεται η νόσος τόσο περιορίζεται η αναπνευστική ικανότητα του πάσχοντα. Για να καταφέρετε να αισθανθείτε καλύτερα και να περιορίσετε την εξέλιξη της μείωσης της αναπνευστικής σας ικανότητας, πρέπει να βρείτε τις κατάλληλες θεραπείες. Με τον όρο «εναλλακτικές θεραπείες» αναφερόμαστε σε παραδείγματα μη τυποποιημένης θεραπείας που πάντα ενεργούν συμπληρωματικά με την κύρια θεραπεία και δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να την αντικαταστήσουν.
Τεχνικές εναλλακτικές θεραπείας αποτελούν το μασάζ, η γιόγκα, ο βελονισμός και τα βότανα, και στόχος έχουν τον περιορισμό των συμπτωμάτων και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πασχόντων. Υπάρχουν μερικά βότανα που έχουν χαρακτηριστεί ικανά όσον αφορά την επιρροή τους στον περιορισμό των συμπτωμάτων της ΧΑΠ, ωστόσο, επειδή η νόσος έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά για τον καθένα, θα πρέπει να γίνει εξατομικευμένο πλάνο θεραπείας και μάλιστα θα χρειαστεί και η βοήθεια του πνευμονολόγου μας ανά περίπτωση.
Τα ικανά βότανα
Τα Μερικά βότανα είναι γνωστά για τις θεραπευτικές τους ιδιότητες στις παθήσεις του αναπνευστικού από την αρχαιότητα. Τα τελευταία χρόνια πραγματοποιούνται έρευνες για τη θεραπευτική ιδιότητα των βοτάνων στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της ΧΑΠ. Η ρίγανη όπως και ο ευκάλυπτος είναι δύο από αυτά που έχουν αναλυθεί ιδιαίτερα. Η κάνναβη είναι ένα βότανο για το οποίο υπάρχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον το τελευταίο διάστημα και πολλές μελέτες ερευνούν τη δράση της.
Ρίγανη: Η ρίγανη είναι γνωστή για την αντιβακτηριδιακή της δράση. Υπάρχουν δύο ενώσεις, η θυμόλη και η καρβακρόλη, που περιέχονται στην ρίγανη και είναι ικανές να αναστέλλουν την ανάπτυξη των βακτηρίων του Staphylococcus aureus και της Pseudomonadas aeruginosa (ή αλλιώς αεριογόνος ψευδομονάδα) που είναι ένα βακτήριο όπου εμφανίζονται συχνά στα πτύελα ασθενείς με ΧΑΠ. Οι δύο αυτές ουσίες έχουν αντισταμινικές και αποσυμφορητικές ιδιότητες που τείνουν να έχουν ανάλογα αποτελέσματα με αυτά των αντιβιοτικών σχημάτων. Η θυμόλη υπάρχει σε ποσοστό 40% και στο αιθέριο έλαιο του θυμαριού καθιστώντας το ικανό να αντιμετωπίσει παθήσεις του αναπνευστικού συστήματος μέσα από τη συστηματική εφαρμογή πλύσεων στην περιοχή του στόματος (γαργάρων), ενώ με τη χρήση εμποτισμένων κομπρέσων (επιθεμάτων) αντιμετωπίζει τα συμπτώματα της φυματίωσης, του κοκίτη και της χρόνιας βρογχίτιδας. Μείγμα αιθέριων ελαίων από θυμάρι μπορεί να βοηθήσει τους αεραγωγούς να χαλαρώσουν, βελτιώνοντας τη ροή του αέρα στους πνεύμονες.
Ευκάλυπτος: Τα φύλλα του ευκαλύπτου χρησιμοποιούνται από το παρελθόν κυρίως για τη θεραπεία των λοιμώξεων του αναπνευστικού, και συγκεκριμένα για τις αποχρεμπτικές τους. Η ικανότητα του ευκάλυπτου οφείλεται σε μια ένωση που ονομάζεται κινεόλη η οποία φέρει πολλαπλά αποτελέσματα, όπως η καταπολέμηση της συμφόρησης και η καταπολέμηση του ερεθισμού. Σε πολλά σκευάσματα επίσης, κυρίως σιρόπια και παστίλιες για την αντιμετώπιση του βήχα και την εκτόνωση της έντονης βλέννας, περιλαμβάνουν συστατικά ευκαλύπτου όπως το εκχύλισμα του, γεγονός που τονίζει την αποχρεμπτική του ικανότητα. Ένας τρόπος αντιμετώπισης του κρυολογήματος είναι η εισπνοή ευκαλυπτελίου, που δεν είναι κάτι άλλο παρά βραστό νερό με μερικές σταγόνες ευκαλύπτου, η οποία είναι ικανή να περιορίσει την καταρροή και να διευκολύνει τον βήχα. Τέλος, για τον περιορισμό του βήχα, εντριβές με διαλύματα ευκαλύπτου στην περιοχή του θώρακα και του λαιμού θεωρούνται ιδιαίτερα αποτελεσματικές.
Λάδι ευκαλύπτου: Το έλαιο ευκαλύπτου εμφανίζει αντιφλεγμονώδεις πληροφορίες, ενώ περιέχει τη φυσική ένωση που ονομάζεται ευκαλυπτόλη.
Η ευκαλυπτόλη μπορεί να έχει τα ακόλουθα οφέλη για άτομα με ΧΑΠ:
– Αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις υπηρεσίες
– Διευρύνει τους αεραγωγούς πνευμόνων
– Περιορίζει την παραγωγή βλέννας
– Ενισχύει την απόχρωση της βλέννας από τους πνευματικούς ανακουφίζοντας τον πάσχοντα.
Η μέντα: Το αιθέριο έλαιο μέντας χρησιμοποιείται κυρίως για πλύσεις στην περιοχή του στόματος (γαργάρες) κατά την εμφάνιση συμπτωμάτων αμυγδαλίτιδας. Το τσάι μέντας θεωρείται καταπραϋντικό για τον βήχα και την καταρροή ενώ ταυτόχρονα περιορίζει τα συμπτώματα του κοινού κρυολογήματος. Η ουσία που εμπεριέχεται στη μέντα, και είναι υπεύθυνη για όλα τα παραπάνω, ονομάζεται μενθόλη. Η μενθόλη είναι γνωστή για τις ιδιότητες της εδώ και πολλά χρόνια ενώ στις μέρες μας αποτελεί κοινό συστατικό σε διάφορα σκευάσματα όπως σταγόνες για το βήχα, ρινικά σπρέι και αλοιφή για επάλειψη στο στήθος. Τέλος λειτουργεί και ως αποσυμφορητικό.
Το Φασκόμηλο: Το φασκόμηλο, και ειδικά το κόκκινο ή Salvia miltiorrhiza, είναι ένα βότανο που μπορεί να βοηθήσει στην προστασία των αιμοφόρων αγγείων στους πνεύμονες από τραυματισμό στην περίπτωση μιας παρόξυνσης όπου η ροή του οξυγόνου εμφανίζει απότομες διακυμάνσεις (απότομη διακοπή και επαναφορά) . Το εν λόγω βότανο χρησιμοποιείται εδώ και καιρό στην κινεζική ιατρική ως θεραπεία κατά του βήχα και του πονόλαιμου. Το φασκόμηλο παράγει πλούσιες αρωματικές ουσίες που προκύπτουν από τα πτητικά του έλαια όπως η κάμφορα και τα τερπένια. Οι ουσίες αυτές μπορούν να χρησιμοποιηθούν είτε μέσω της εισπνοής υδρατμών για τη θεραπεία της ιγμορίτιδας (κυρίως για τη διάλυση της) είτε για την αντιμετώπιση των πνευματικών διαταραχών, είτε με τη μορφή τσαγιού.
Η Λεβάντα: Με την αντιμικροβιακή δράση που παρουσιάζει, η λεβάντα θεωρείται ικανή να εξουδετερώσει τον πνευμονιόκοκκο, ενώ εισπνοές και εντριβή με το αιθέριο έλαιο που παράγει καταπολεμούν βήχα, άσθμα, βρογχίτιδα και λαρυγγίτιδα.
Ασιατικό τζίνσενγκ: Η παραδοσιακή κινεζική ιατρική πιστεύει ότι το τζίνσενγκ έχει μοναδικές θεραπευτικές υπηρεσίες, που εστιάζουν κυρίως στα αντιφλεγμονώδη και αντιοξειδωτικά του αποτελέσματα. Μερικές από τις ενέργειες του ασιατικού τζίνσενγκ που έχουν καταγραφεί είναι πονοκέφαλοι, προβλήματα ύπνου και πεπτικά προβλήματα.
Κουρκουμίνη: Αποτελεί το κυριότερο δραστικό συστατικό του κουρκουμά που χρησιμοποιείται στη μαγειρική. Θεωρείται μια εξαιρετικά ισχυρή αντιφλεγμονώδης ένωση που μπορεί να περιορίσει την εκδήλωση φλεγμονών στους αεραγωγούς. Η κουρκουμίνη είναι ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό, που μπορεί να βοηθήσει στην καταπολέμηση του οξειδωτικού στρες σε πάσχοντες με τη νόσο ΧΑΠ, ενώ εμποδίζει τη φλεγμονή σε μοριακό επίπεδο.
Τα διάφορα βότανα, ακόμη και αυτά που μέσα από έρευνες έχουν αποδειχθεί ότι περιορίζουν τα συμπτώματα της ΧΑΠ και βοηθούν στη βελτίωση της ποιότητας των πασχόντων, πέρα από τις θεραπευτικές τους ικανότητες μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές συνέπειες στον οργανισμό. Η αυξημένη χρήση (υπερκατανάλωση) και η λανθασμένη εφαρμογή τους μπορεί να προκαλέσει σοβαρές παρενέργειες, για αυτό πριν από οποιαδήποτε απόφαση χρήσης βοτάνου, απαραίτητη είναι η ενημέρωση και η συζήτηση με τον πνευμονολόγο σας. Ο πλέον κατάλληλος για να σας συμβουλέψει σχετικά με την υγεία σας, καθώς και για τις επιμέρους θεραπείες, είναι ο ιατρός που σας παρακολουθεί και γνωρίζει το ιστορικό σας (πιθανές αλλεργίες). Επιλέξτε έναν ιατρό που μπορείτε να εμπιστευτείτε και να συζητήσετε ανοιχτά μαζί του για όλα τα θέματα που σας απασχολούν.
Πηγές
Breijyeh, Z., Karaman, R. Αντιβακτηριδιακή δράση των φαρμακευτικών φυτών και ο ρόλος τους στην επούλωση των πληγών. Futur J Pharm Sci 10, 68 (2024). https://doi.org/10.1186/s43094-024-00634-0
Clarke, R., Lundy, FT & McGarvey, L. Βοτανική θεραπεία στο άσθμα και τη ΧΑΠ – τρέχοντα στοιχεία. Clin Phytosci 1, 4 (2015). https://doi.org/10.1186/s40816-015-0005-0
Kardos, P., Khaletskaya, O. & Kropova, O. Αποτελεσματικότητα και ασφάλεια του Cineole (Soledum®) στη θεραπεία ασθενών με οξεία βρογχίτιδα: αποτελέσματα μιας ανοικτής τυχαιοποιημένης κλινικής μελέτης φάσης III. Clin Phytosci 7, 83 (2021). https://doi.org/10.1186/s40816-021-00319-8
Maboudian, M., Amjad, E., Asnaashari, S. et al. Αξιολόγηση των επιδράσεων της κουρκουμίνης στη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια με μια βιο-υπολογιστική προσέγγιση. Egypt J Med Hum Genet 25, 13 (2024). https://doi.org/10.1186/s43042-024-00486-6
Tang, P., Liu, S., Zhang, J. et al. Οι ινσενοσίδες ως συμπληρώματα διατροφής με ανοσοτροποποιητικά αποτελέσματα: μια ανασκόπηση. Appl Biol Chem 67, 27 (2024). https://doi.org/10.1186/s13765-024-00881-y.