A) Κλίμακα δύσπνοιας mMRC

Η κλίμακα δύσπνοιας – mMRC (Modified Medical Research Council) Dyspnea Scale – χρησιμοποιείται για την εκτίμηση του βαθμού της δύσπνοιας και της μείωσης της βασικής λειτουργικότητας σε ασθενείς με αναπνευστικές νόσους, κυρίως σε όσους πάσχουν από ΧΑΠ (χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια).

Όσο μεγαλύτερος είναι ο βαθμός τόσο υποδηλώνεται πιο σοβαρή επιβάρυνση στην υγεία του ασθενούς.
Η δύσπνοια εκτιμάται  σε σχέση με μία δραστηριότητα (επί παραδείγματι, βάδισμα σε επίπεδο έδαφος ή βάδισμα σε επικλινές έδαφος). Ανάλογα με την ικανότητα του στη δραστηριότητα  ο εξεταζόμενος βαθμολογείται σε μία κλίμακα 0-4.
0 Δύσπνοια μόνο στην εντατική άσκηση
1 Δύσπνοια στο γρήγορο βάδισμα σε επίπεδο έδαφος ή στην βάδιση σε ελαφρώς ανηφορικό έδαφος
2 Βραδύτερο βάδισμα σε σχέση με το βάδισμα συνομηλίκων λόγω δύσπνοιας ή αναγκαστική στάση λόγω δύσπνοιας κατά το βάδισμα με τον δικό μου ρυθμό σε επίπεδο έδαφος
3 Στάση για αναπνοή μετά από βάδισμα 100 μέτρων ή μετά από λίγα λεπτά σε επίπεδο έδαφος
4 Έντονη δύσπνοια (δε μπορώ να βγω από το σπίτι ή δυσκολεύομαι/έχω δύσπνοια στο ντύσιμο)

 

Β) Ερωτηματολόγιο CAT

Το CAT είναι ένα επικυρωμένο εργαλείο που απευθύνεται σε άτομα με ΧΑΠ, σχεδιασμένο για να μετρά την επίπτωση της COPD στη ζωή τους και πώς αυτή η επίπτωση μεταβάλλεται με την πάροδο του χρόνου. Αποτελείται από οκτώ απλές ερωτήσεις, και η βαθμολογία για κάθε ερώτηση κυμαίνεται μεταξύ 0-5 μονάδες. Η συνολική βαθμολογία είναι αυτή που θα δώσει στο ιατρό σας μια εικόνα για το βαθμό στον οποίο η ΧΑΠ επηρεάζει την καθημερινότητά σας ενώ ταυτόχρονα σας παρέχει έναν εύκολο τρόπο για την παρακολούθηση της πάθησής σας μεταξύ των επισκέψεων εφόσον το συμπληρώνετε συστηματικά πριν από κάθε επίσκεψη.

Greek_CAT_combined 

 

Γ) Σταδιοποίηση σε ομάδες κινδύνου

Σύμφωνα με τις τελευταίες κατευθυντήριες οδηγίες κατά GOLD (παγκόσμια πρωτοβουλία για την αντιμετώπιση της ΧΑΠ) οι ασθενείς ταξινομούνται σε τέσσερις ομάδες κινδύνου. Όσο αυξάνεται η ομάδα στην οποία ανήκει ο ασθενής τόσο αυξάνεται η πιθανότητα παρόξυνσης.

Ομάδα Α: Σε αυτήν  ανήκουν οι ασθενείς τον οποίων η δύσπνοια βαθμολογείται  0 ή 1 (σύμφωνα με την κλίμακα δύσπνοιας mMRC), είτε οι ασθενείς  που παρουσιάζουν βαθμολογία  μικρότερη ή ίση με 10 (σύμφωνα με το ερωτηματολόγιο CAT). Βασική επιπλέον προυπόθεση είναι, οι συγκεκριμένοι ασθενείς να  μην έχουν περισσότερες από μία παροξύνσεις το τελευταίο έτος (για την οποία δεν χρειάστηκε να νοσηλευτούν.)

Ομάδα Β: Στην ομάδα Β ανήκουν οι ασθενείς των οποίων η δύσπνοια βαθμολογείται περισσότερο από την προηγούμενη ομάδα ωστόσο και αυτοί   πρέπει να μην έχουν περισσότερες από μία παροξύνσεις το τελευταίο έτος (για την οποία δεν χρειάστηκε να νοσηλευτούν.)

Ομάδα Γ: Στην ομάδα Γ ανήκουν οι ασθενείς των οποίων η  δύσπνοια βαθμολογείται  0 ή 1 (σύμφωνα με την κλίμακα δύσπνοιας mMRC), είτε οι ασθενείς  που παρουσιάζουν βαθμολογία  μικρότερη ή ίση με 10 (σύμφωνα με το ερωτηματολόγιο CAT). Για να ανήκει κάποιος σε αυτή την ομάδα χρειάζεται επιπλέον να έχει παραπάνω από μία παρόξυνση το τελευταίο έτος (ή μόνο μία που ωστόσο οδήγησε σε νοσηλεία)

Ομάδα Δ: Σε αυτή την ομάδα ασθενών ανήκουν οι ασθενείς των οποίων η δύσπνοια βαθμολογείται περισσότερο από αυτών της ομάδας Γ και επιπλέον έχουν παραπάνω από μία παρόξυνση το τελευταίο έτος (ή μόνο μία που ωστόσο οδήγησε σε νοσηλεία)

Είναι πολύ σημαντικό να βοηθήσετε τον γιατρό σας να σας κατατάξει σε κάποια ομάδα κινδύνου προκειμένου να πάρει καλύτερες αποφάσεις για την θεραπεία που θα σας δώσει.

ΧΑΠ | Στάδια. Αναθεωρημένη Αξιολόγηση των ασθενών με ΧΑΠ κατά GOLD 2017

Νεότερη Σταδιοποίηση (GOLD 2023)

Σύμφωνα με τις τελευταίες κατευθυντήριες οδηγίες κατά GOLD (παγκόσμια πρωτοβουλία για την αντιμετώπιση της ΧΑΠ) του 2023 η παραπάνω ταξινόμηση έχει τροποποιηθεί και πλέον οι ομάδες κινδύνου C και D έχουν αντικατασταθεί από την Ε. Στην ομάδα Ε πλέον περιλαμβάνονται οι ασθενείς που ανήκουν στις ομάδες C και D. Παρακάτω φαίνεται και ο αντίστοιχος αναθεωρημένος πίνακας κατά GOLD 2023